Procjena individualne izloženosti radiofrekventnim emisijama baznih stanica mobilne telefonije u urbanom (naseljenom) području

Novembar 2010.

Novembar 2011.

Ministarstvo nauke i tehnologije Republike Srpske

Elektrotehnički fakultet Istočno Sarajevo

Elektrotehnički fakultet u Beogradu,
Elektronski fakultet u Nišu,
Fakultet za Fiziku u Barseloni,
Univerzitet u Furtwangenu.

Dr Božidar Krstajić, koordinator
Dr Zoran Ljuboje, istraživač
Dr Mirjana Simić, istraživač
Mr Aleksandar Simović, istraživač
Darko Šuka, istraživač
Nikola Davidović, mladi istraživač
Goran Vuković, mladi istraživač
Vladimir Milojević, mladi istraživač

Eksplozivni rast mobilnih komunikacionih uređaja, kao i baznih stanica mobilne telefonije znatno se povećao u poslednjih nekoliko godina. Time se povećala i izloženost stanovništva elektromagnetskim emisijama u cjelini, sa tendencijom još većeg usložnjavanja. Na osnovu izvedenih analiza teorijskih, softverskih i praktičnih rezultata mjerenja i na osnovu izvedenih zaključaka moći će se dati detaljnija analiza i procjena individualne izloženosti RF emisijama baznih stanica mobilne telefonije u urbanom području, te dati prijedlozi čiji je cilj optimizacija njihovog rasporeda u naseljenom području radi postizanja zahtjevane funkcionalnosti i minimiziranja njihovih štetnih uticaja, posebno u zonama povećane osjetljivosti na kojima se nalaze škole, obdaništa, zdravstvene ustanove, starački domovi i slično. Istraživanje u okviru projekta treba da potvrdi neophodnost primjene savremenih metoda u određivanju pozicioniranja antenskih sistema na određenom području, od idejnog projektovanja izgleda naselja i izbora lokacije do same izgradnje. Upotrebom ličnih RF mjerača ekspozicije, za relativno kratko vrijeme i mnogo jeftinije moći će se, sa stanovišta izloženosti EM poljima, analizirati dobijena situacija i uočiti eventualni problemi.

1. Da okarakteriše individualnu RF izloženost volontera mjerenu ličnim RF mjeračima ekspozicije (Personal RF ExposureMeters) u naseljenom području;
2. Da se procjeni vjerodostojnost rezultata dobijenih teorijskom predikcijom prostiranja elektromagnetskih talasa, te pozdanost upotrebe istih na mjestima gdje mjerenja na licu mjesta nisu obavljena ili, pak, nisu moguća.
3. Da se obezbijede informacije za nivoe mogućeg izlaganja opšte ljudske populacije i profesionalnih grupa koje rade u blizini predajnika, čiji rad može, ali i ne mora biti u direktnoj vezi sa baznom stanicom, kao što su radnici na krovovima, spasioci, vatrogasci i svi oni koji rade na održavanju zgrada.
4. Da se daju prijedlozi čiji je cilj optimizacija rasporeda baznih stanica radi postizanja zahtjevane funkcionalnosti i minimiziranja njihovih štetnih uticaja, posebno u zonama povećane osjetljivosti (škole, obdaništa, zdravstvene ustanove, starački domovi).

Kao osnovni rezultat istraživanja u okviru projekta očekuje se procjena izloženosti opšte populacije u urbanom području na osnovu rezultata dobijenih mjerenjem pomoću ličnog RF dozimetra. Takođe, očekuje se procjena odstupanja rezultata dobijenih teorijskom predikcijom prostiranja EM talasa. Faktori koji će uticati na odstupanje javiće se kao posljedica aproksimacija nekih parametara. Manuelni proračun, metodom najgoreg slučaja, je prihvatljiv sa aspekta utvrđivanja činjeničnog stanja da li snaga EM zračenja prevazilazi propisane granice. Međutim, ako se radi planiranje pokrivenosti određene teritorije signalom, dovoljno jakim da bude primljen mobilnim prijemnikom, onda je neophodna mnogo tačnija i pouzdanija softverska predikcija. Naravno, najobjektivniji i najmjerodavniji su rezultati dobijeni mjerenjem na terenu. Planira se i upoznavanje projektnih biroa i građevinskih firmi sa rezultatima projekta, kao i javna publikacija rezultata kroz objavljivanje naučnih radova. Takođe, u okviru ovog projekta će se realizovati jedan magistarski rad. Projekat će doprinjeti obuci mladih kadrova u pogledu njihove interakcije sa iskusnijim kolegama, kao i transferu znanja i vještina koje iz toga slijede.